Kişinin kendi yeteneklerine, düşüncelerine veya dış görünüşüne güvenmemesi durumu olan özgüvensizlik, genellikle geçmişteki olumsuz deneyimlerin, eleştirilerin, başarısızlıkların veya toplumun dayattığı ideal standartların bir sonucu olarak gelişir. Çoğu zaman bireylerin kişisel gelişiminin önünde bir bariyer olan bu duygu, sosyal uyumsuzluğu da beraberinde getirebilir. Yapay zeka, özgüvensiz insanların en çok kurduğu 10 cümleyi açıkladı.
Özgüvensizlik, sadece duygusal değil, aynı zamanda fiziksel ve zihinsel sağlık üzerinde de olumsuz etkiler yaratabilir. Kişi, kendini sürekli olarak yetersiz, eksik veya başarısız hissedebilir. Bu durum depresyon, kaygı bozuklukları, stres ve düşük motivasyon gibi sorunların ortaya çıkmasına neden olur. Özgüvensiz birey, toplum içinde daha çekingen ve utangaç tavırlar sergiler. Bu davranış, zamanla sosyal fobiye dönüşebilir.Özgüvensiz bireylerde kendini kıyaslama, özellikle başkalarının başarılarıyla karşılaştırma eğilimi sıklıkla görülür. Özgüven eksikliği yaşayan insanlar, genellikle “yapamam”, “yetersizim”, “başaramam” gibi olumsuz düşüncelerle kendilerini sınırlayan bir içsel konuşma tarzına sahiptirler. Ayrıca, küçük başarılara bile yeterince değer vermezler.Özgüvensizlikle başa çıkmak, zorlu bir süreç olsa da imkansız değildir. İlk adım, kişinin bu durumu fark etmesi ve kabul etmesidir. Kendi olumsuz düşünce kalıplarını tanımak, onlarla yüzleşmek ve yerine daha olumlu ve gerçekçi düşünceler koymak önemlidir.Bu süreçte bir terapist ya da danışmandan destek almak, olumsuz düşüncelerin ve davranışların daha etkin bir şekilde ele alınmasını sağlayabilir.”Bunu yapabileceğimi sanmıyorum.”
“Başarısız olursam, herkes bana güler.”
“Bu konuda yeterli değilim.”
“Herkes benden daha başarılı.”
“Bunu doğru yapamazsam, kimse bana yeteri kadar değer vermez.”
“Belki de bu iş/eğitim benim kapasitemi aşıyordur”
“Beni kimse gerçekten sevemez.”
“Ne zaman kendimi göstermek istesem hata yapıyorum.”
“Benim fikirlerim o kadar önemli değil.”
“Çok istiyorum ama buna layık mıyım bilmiyorum.”Özgüven geliştirmek zaman alabilir ancak öz-değer artırıcı aktiviteler yapmak, sağlıklı ilişkiler kurmak ve destekleyici bir çevre edinmek bu süreci kolaylaştırabilir.Özgüvensizlikle başa çıkmanın anahtarı, kişinin kendine şefkat göstermesi, güçlü yönlerine odaklanması ve sürekli olarak küçük adımlarla daha güçlü bir benlik duygusu inşa etmesidir.