Kazakistan’a düşen Azerbaycan Hava Yollarına ait uçağın Rus füzesinin şarapnel parçaları nedeniyle düştüğünü kesin gözüyle bakılıyor. Azerbaycan medyasında, Rusya’nın normalde Grozni”ye inmesi gereken uçağı, sis nedeniyle geri çevirmesine rağmen, Mihaçkale veya Mineralnye Vody alanına yönlendirmesi gerektiğini, bunun yerine uzak bir alana gitmek zorunda bıraktığını yazdı. İddiaya göre, uçak radarı tamamen kör edildi ve Hazar Denizi üzerinde düşmesi istendi, deliller yok edilecekti. Uçağın teknik verileri, 75 dakika boyunca uçağın dengesiz uçtuğunu, onlarca kez GPS sisteminin bloke edildiğini gösteriyor. Rusya, füze iddialarına karşın, uçağın yakıtının bittiği gibi bir tezi gündeme getiriyor ancak uçak yere çakılınca yaşanan patlama, hala yakıt bulunduğunu gösteriyor.
Azerbaycan Havayolları’na ait yolcu uçağı, dün acil iniş sırasında Kazakistan’ın Aktau kenti yakınlarında düştü. 38 kişi yaşamını yitirdi. İlk bilgilere göre, sis nedeniyle rotası değiştirilen uçak düşmeden önce Hazar Denizi üzerinde acil durum sinyali gönderdi.
İlk açıklamalarda, uçağın, kuş sürüsü çarpması nedeniyle düştüğü belirtildi. Ardından bir Rus füzesinin şarapnel parçaları nedeniyle düştüğüne dair kuşkular belirdi. Bu iddia Azerbaycan tarafından doğrulandı.
Kara kutu incelemesi sonrasında kazanın nedeni kesin belirlenecek. Kazaya giden süreç adım adım izlendi:
Uçuş takip firması Flightradar, kaza öncesine ait teknik ve uçuş verilerini paylaştı. Bu verilere göre, J28243 sefer sayılı uçuşun Bakü’den Grozni’ye yapılması planlandı.
GPS PARAZİTLENDİ
Uçak Bakü’den saat 03:55’de ayrıldı. Saat 04.45’e kadar uçaktan geçerli GPS verisi alınmaya devam edildi. Bir süre sonra konum verileri karışmaya başladı ve GPS parazitleri izlendi. Uçak saat 04:25 ile 04:37 arasındaki dönemde konumsal veri göndermeyi tamamen durdurdu. 04:37 ile 04:40 arasında ise uçak muhtemelen hatalı konum verileri gönderdi. SÜREKLİ YANLIŞ KONUM GÖNDERDİ Flightradar24 alıcıları saat 04:40 ile 05:03 arasında, 23 dakika gibi uzun süre uçaktan veri almadı ve 05:04 ile 05:13 arasında ikinci bir boşluk oluştu. Saat 05:13’ten 06:07’ye kadar uçaktan alınan tüm verilerde konum bilgisi yoktu. Saat 06:07’den sonra, GPS verileri düzeldi ve uçuşun sonuna kadar 06:28’de uçaktan konum verileri alındı. 75 DAKİKA BOYUNCA SORUN YAŞANDI Şirket, tüm uçuş için veri alınmamış olsa da, saat 05:13’den den itibaren mevcut olan verilerin uçağın 8000 bin feet yükseklikte, sürekli yukarı ve aşağı irtifa kaybettiğini, birçok kez süratinin azalıp, arttığını açıkladı. Şirket, “Uçak en az 75 dakika boyunca tutarlı irtifa ve hızı koruyamamıştır. Çarpışma mahallinden alınan fotoğraflar ve videolar, dikey dengeleyicinin en azından sol tarafında delinme hasarı olduğunu göstermektedir.” bilgisini paylaştı. DİKEY SABİTLEYİCİ HASARLI Dikey dengeleyici, uçağın kuyruk takımında bulunuyor. Kuyruk takımı, dikey ve yatay sabitleyicilerden oluşuyor. Bu iki parça, uçağın havada düz bir hat üzerinde istikrarlı ve dengeli uçmasına yardımcı oluyor. Kaza sonrası çekilen görüntülerde, uçağın dikey dengeleyicisinde birçok noktada delikler görüldü. Uçak, havada iken bazı parçalar veya cisim tarafından hasar almış gibi görünüyor.
Kazanın ardından Rus güzesi ihtimali gündeme getirildi ancak resmi açıklama yapılmamıştı. Azerbaycan medyasının ardından Reuters’da Azerbaycan hükümet yetkililerine dayandırarak, Rus füzesinin uçağı vurduğunu teyit etti.
VAHİM İDDİA: DENİZE DÜŞSÜN
Azerbaycan medyasında Ruslara yönelik vahim bir iddia daha dile getirildi. Uçağın normal iniş meydanı olan Grozni’ye inememesinin ardından Rusların kasıtlı olarak rotayı Hazar Denizi’ye çevirttiği ve amacın da uçağın denize düşmesini sağlamak olduğu iddia edildi. Burdaki amaç, denizdeki enkazın delilleri ortadan kaldırmasıydı. Caliber isimli site, ” Uçağımıza Mahaçkale ve Mineralnye Vody havalimanlarına iniş izni de verilmedi. Hava savunma ateşine ve elektronik harp sistemlerinin etkisine maruz kalan uçağın şaşkın mürettebatı, Kazakistan’ın Aktau kentine yönlendirildi. Bu tavsiyenin tek bir amaçla verildiğini varsayabiliriz: Uçağın Hazar Denizi’ne düşmesi için tüm tanıkların ölmesi ve uçağın batması gerekiyordu” diye yazdı.
RUS MEDYASI NE DİYOR?
Izvestia’nın görüştüğü uzmanlar, uçak kazasının yakıt sıkıntısından kaynaklanmış olabileceğini gündeme getirdi.
“Uçak acil durum sinyali verdikten sonra Hazar Denizi’ni geçti ve bunu yapmasını engelleyen hiçbir şey olmadı. Ancak, uçuşun son aşamasında, iniş sırasında motorların hiçbirinin çalışmadığı açık,” diye açıklama yapan Rus Pilot Yury Sytnik. “Uzmanların, Kazakistan’ın Aktau şehrine giderken Hazar Denizi’ni geçerken tükenmiş olup olmadığını anlamak için uçağa ne kadar yakıt yüklendiğini kontrol etmeleri gerekiyor,” dedi. Ancak bu uzman, uçağın yere çakılmasının ardından patladığını, bu durumun hala yakıt bulunduğunu dikkate almadı.