Kan damarlarının içinde biriken plaklar, kan pıhtıları veya diğer engeller nedeniyle damarların daralması veya tamamen kapanmasına neden olabilir. Bu durum, kan akışını engelleyerek organlara yeterli oksijen ve besin maddesi ulaşmasını zorlaştırır. Damar tıkanıklığı genellikle ateroskleroz, aşırı kolesterol, yüksek tansiyon, sigara içme, obezite ve hareketsiz yaşam tarzı gibi faktörler nedeniyle ortaya çıkar. Tıkanıklık, kalp krizi, inme veya periferik damar hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına zemin hazırlayabilir. Ancak yapılan bilimsel araştırmalar, bazı besinlerin damar tıkanıklığının etkilerini hafifletebileceğini ortaya koyuyor.
Omega-3 yağ asitleri, damar sağlığını iyileştiren ve kan damarlarında iltihabı azaltan çok önemli yağlardır. Özellikle somon, sardalya, uskumru ve keten tohumu gibi besinler, omega-3 bakımından zengindir. Haftada en az 2-3 kez balık yemek, omega-3 yağ asitlerini almak için etkili bir yöntemdir. Alternatif olarak, keten tohumu, chia tohumu ve ceviz gibi bitkisel omega-3 kaynakları da tüketilebilir. Keten tohumunu günlük tüketiminin 1-2 yemek kaşığı olması önerilir. Bu miktar; lif, omega-3 yağ asitleri ve antioksidanlar açısından gereken faydayı sağlar.Harvard Tıp Okulu, omega-3 yağ asitlerinin aterosklerozu engelleme ve damar tıkanıklığını azaltma etkisini vurguladı. Araştırmalar, omega-3 yağ asitlerinin damar içindeki iltihaplanmayı azalttığını ve damar duvarlarını koruyarak kan akışını iyileştirdiğini gösterdi.Avokado, tekli doymamış yağ asitleri, potasyum ve E vitamini açısından zengindir. Pennsylvania Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, avokado tüketiminin, LDL kolesterolü düşürdüğünü ve damar tıkanıklığı riskini azalttığını keşfetti. Stanford Üniversitesi ise avokadonun damar elastikiyetini artırarak kalp hastalıkları riskini düşürdüğünü tespit etti.
Avokadoyu salatalarda, sandviçlerde veya doğrudan tüketebilirsiniz. Ayrıca, smoothie’lere de ekleyebilirsiniz.Zerdeçal, aktif bileşiği kurkumin ile iltihaplanmayı azaltan, antioksidan etkiler gösteren bir baharattır. Boston Üniversitesi liderliğinde yürütülen 2014 tarihli bir çalışmada, zerdeçalın damar iç yüzeyindeki iltihabı azalttığı ve damar tıkanıklığının gelişimini engellediği belirlendi.Antioksidanlar, damarların iç yüzeyindeki serbest radikalleri temizler ve damar duvarlarının zarar görmesini engeller. Özellikle portakal, kivi ve brokolide bulunan C vitamini, damar sağlığı için kritik öneme sahiptir. Badem, fındık ve yeşil yapraklı sebzeler ise E vitamini yönünden zengindir. Üzüm çekirdeği ekstresi, yeşil çay ve koyu çikolata gibi flavonoidler de damar sağlığını destekler.
Oxford Üniversitesi, C vitamini takviyelerinin damar duvarlarını koruduğunu ve arteriyel sertleşmeyi yavaşlattığını duyurdu.Sarımsak, damar sağlığını iyileştiren doğal bir bileşik olan allicin içerir. Allicin, damarları genişletmeye yardımcı olur, kan basıncını düşürür ve kan pıhtılaşmasını engeller. Kore Üniversitesi tarafından yapılan 2019 tarihli bir araştırmada, sarımsak tüketiminin LDL kolesterolü ve kan basıncını düşürdüğünü ve ateroskleroz riskini azalttığı kanıtlandı.
Pekin Üniversitesi ise düzenli sarımsak tüketiminin, damarların iç yüzeyindeki iltihaplanmayı ve damar tıkanıklığının ilerlemesini engellediğini buldu. Günlük 1-2 diş taze sarımsak çiğ olarak veya yemeklerde kullanılabilir. Sarımsak takviyeleri de mevcuttur ancak doğal formu en etkili olanıdır.Yeşil çay, damar sağlığını iyileştiren polifenoller ve kateşinler açısından zengindir. Bu bileşikler, damarların elastikiyetini artırabilir ve kan damarlarındaki plak birikimini engelleyebilir.
Harvard Tıp Okulu, yeşil çayın damar sağlığını iyileştirdiğini ve ateroskleroz riskini azalttığını buldu. Stanford Üniversitesi, yeşil çayın anti-inflamatuar özellikleri sayesinde damar tıkanıklığını önleyebileceğini keşfetti. Günde 2-3 fincan yeşil çay içmek, damar sağlığını korumak için yeterlidir ancak kalp rahatsızlığı olanların, tüketmeden önce bir uzmana danışmasında fayda vardır.Zeytinyağı, özellikle tekli doymamış yağlar (MUFA) açısından zengindir. Çili Üniversitesi, zeytinyağının ateroskleroz üzerindeki olumlu etkileri olduğunu ortaya koydu. Araştırmaya göre, zeytinyağı kullanmak, LDL kolesterol seviyelerini düşürür ve damar sağlığını iyileştirir.
Bologna Üniversitesi, Akdeniz diyeti ile beslenen bireylerde damar tıkanıklığına yol açan plak oluşumunun azaldığını belirtti.Lif, damar sağlığını iyileştirmede önemli bir rol oynar. Harvard Halk Sağlığı Okulu, yüksek lifli gıdaların aterosklerozu yavaşlatabileceğini ve kalp hastalıkları riskini azaltabileceğini buldu.
Kopenhag Üniversitesi, günlük 25-30 gram lif tüketiminin, damar tıkanıklığı ve kardiyovasküler hastalık riskini önemli ölçüde düşürdüğünü duyurdu.