Güney Kore’de masör ya da masöz olarak lisans alabilmek için görme engelli olma şartı aranıyor. Görme engelli olmayan birinin mesleği yapması ise yasa dışı ve 30 milyon Won (yaklaşık 725 bin TL) cezası var. Peki bu yasa nasıl ortaya çıktı?
Güney Kore’de masaj sektörü, ilginç ve tartışmalı bir yasa ile şekillenirken, bu mesleği sadece görme engelli bireylerin yapabilmesi, yıllardır toplumda tartışma konusu olmaya devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde, “Kim Milyoner Olmak İster” yarışmasında “Güney Kore’de yasal olarak sadece kimler masör ya da masöz olabilir?” sorusu ülkedeki bazı engelli grupların istihdam edilebilirliğini sorgulayan bir konuyu tekrar gündeme taşıdı.Güney Kore, masaj sektörünü kör bireyler için korunan bir alan olarak tanımlayan nadir ülkelerden biri. Ülkede 1963’te çıkarılan bir yasa, masaj terapisini yalnızca görme engellilere açık bir meslek haline getirdi. Görme engeli bulunmayan bireylerin bu alanda çalışması yasak ve yasağı ihlal edenler cezai yaptırımlarla karşılaşabiliyor.Bu yasa ilk kez Japonya’nın Kore’yi ilhak ettiği dönem olan 1912 ya da 1913’te yürürlüğe girdi. Japon yönetimi, görme engelli bireylerin geçimlerini sağlamaları için masaj terapisini onlara özel bir meslek olarak tanımladı. Kore’nin bağımsızlığını kazanmasından sonra yasa, 1963’te Güney Kore tarafından tekrar uygulamaya alındı.2006 yılında görme engelli olmayan bireyler, bu yasanın kaldırılması için protestolar düzenledi. Ancak bu süreçte yaşanan trajediler, ülkeyi derinden sarstı. Protestolar sırasında bazı görme engelli bireyler, yasanın kaldırılmasının kendi geçim kaynaklarını yok edeceğini düşünerek intihar etti.Yasanın kalkması durumunda masaj sektöründe çalışan binlerce görme engellinin işsiz kalacağı ve başka mesleklerde çalışma imkânlarının sınırlı olduğu gündeme geldi. Bir yanda, bu yasanın ayrımcı olduğunu savunanlar; diğer yanda ise görme engelli bireylerin korunması gerektiğini düşünenler arasında toplum ikiye bölündü.2008 yılında Güney Kore Anayasa Mahkemesi, masaj sektörünün yalnızca görme engellilere özel bir alan olarak kalmasına karar verdi. Mahkeme, bu kararın görme engelli bireylerin ekonomik hayata katılımını sağlamak ve onlara tutarlı bir gelir garantisi vermek için gerekli olduğunu belirtti.Mahkeme, ayrıca görme engeli olmayan bireylerin diğer iş alanlarında daha fazla fırsata sahip olduğunu ifade etti. Karara karşı dört kez temyiz başvurusu yapıldı ancak mahkeme her seferinde aynı yönde karar verdi.Karar, toplumun dezavantajlı bir kesiminin korunması açısından övgü alsa da, yasa hala tartışmalı bir konu. Eleştirmenler, yasanın görme engeli olmayan bireyler için ayrımcı olduğunu ve meslek seçme özgürlüğünü ihlal ettiğini savunuyor. Destekçiler ise yasanın, görme engelli bireylerin onurlu bir yaşam sürmelerine katkı sağladığını düşünüyor.