Anksiyete, gündelik hayatta, çevresel, bilişsel ve toplumsal faktörlerin yarattığı stres ve baskının tetiklediği korku, endişe ve kaygı hissidir. Anksiyetenin farklı türleri vardır. Peki, anksiyete nedir, anksiyeteyle nasıl baş edilir? Klinik Psikolog ve Psikoterapist Dr. Yasemin Meriç Kazdal, anksiyeteyle ilgili merak edilenleri ntv.com.tr okurlarına özel yazdı.
Son yıllarda neredeyse herkesin aşina olduğu bir kelime: Anksiyete. Daha tanıdık bir ifadeyle, kaygı ya da evhamANKSİYETE NEDİR?Korku ve endişe, zorlayıcı duygular olmalarına rağmen, yaşamamız gereken duygular. Doğru miktarda yaşandığında, bizi harekete geçirir ve hayatımız üzerinde kontrol sahibi olmamızı sağlar. Yani, dozunda bir endişe işlevseldir.Ancak işlevsellikten çıktığında, işler değişir. Eğer ortada bir neden yokken sürekli korku ve endişe içindeyseniz, bu durum zamanla hem ruhsal hem fiziksel sağlığınızı etkileyebilir. Hatta, depresyon veya psikosomatik sorunlar gibi başka problemleri de tetikleyebilir.Anksiyetenin birden fazla nedeni olabilir:
•Sürekli yoğun stres altında olmak,•Özel hayat ve iş hayatında yaşanan sorunlar,•Maddi ve manevi beklentiler,•Genetik yatkınlık,•Mükemmeliyetçilik,•Akran zorbalığı,•Travmalar,•Olumsuz düşünce kalıpları.Anksiyetenin farklı türleri de vardır: Panik bozukluk, agorafobi, yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal anksiyete… Semptomlar benzer olsa da her bireyin deneyimi farklıdır.Anksiyete, tamamen “yok edilen” bir rahatsızlık değildir. Ancak yönetilebilir! Bunun için:•Anksiyetenizi fark etmeniz,•Onu kabullenmeniz,•Destek almanız ve•Onunla başa çıkmayı öğrenmeniz gerekir.Kısacası, anksiyete dilinizi anlamak, onunla uyum içinde yaşamanın anahtarıdır.Anksiyete kendini şu belirtilerle gösterebilir:
•Kalp çarpıntısı,•Nefes daralması,•Titreme, ani üşüme,•Mide bulantısı, sindirim sorunları,•Baş ağrısı ve baş dönmesi,•Tekrarlayan düşünceler,•Kaçınma ya da tepkisiz kalma,•Yoğun duygusal tepkiler,•Gerçeklikten kopma veya felaket senaryolarına kapılma,•Hissizlik.Bir atak sırasında bu belirtilerden birkaçı yaşanabilir. Kişi, bu semptomlarla başa çıkamadığında endişesi daha da artar. İşte tam burada bir “anksiyete kiti” hayat kurtarır.Atak anında kendinizi rahatlatmak için:•Nefes egzersizleri yapın,•Esneme hareketleri uygulayın,•Beş duyunuzu (dokunma, görme, duyma, koklama, tat alma) aktive edecek pratikler deneyin.Bu yöntemler kişiden kişiye değişebilir, o yüzden size iyi geleni bulmaya çalışın.•Kaygılarınızla sistematik olarak yüzleşin, böylece zamanla duyarsızlaşabilirsiniz.•Rahatlatıcı pratikleri günlük rutininize dahil edin.•Bir anksiyete günlüğü tutun. Günlüğünüzde şu sorulara yanıt arayın:oNeden endişelendim?oBu endişenin altında yatan neydi?oHangi yöntemler bana iyi geldi?•Profesyonel destek alın.Anksiyete hayatınızı ele geçirmesin. Onun dilini tanıyıp yönetmeyi öğrendiğinizde, siz kontrolü ele alırsınız. Unutmayın, bu yolculukta yalnız olmak zorunda değilsiniz.