Gazze Şeridi’nde İsrail ile Hamas arasında yapılan anlaşma sonucu ateşkes başladı. Evleri hâlâ yerinde duran Filistinliler mahallelerine dönmeye başladı ancak bazılarının gidecek yeri yok, bazıları ise bütün ailesini kaybetti. İsrail’in soykırıma varan ve 471 gün boyunca aralıksız süren saldırıları sonucu her 14 Filistinli’den biri öldü ya da yaralandı. 1410 aile tamamen yok olurken, açlık ve soğuk nedeniyle çok sayıda çocuk hayatını kaybetti. İşte 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail’in Gazze’de yarattığı yıkımın sayılara yansıyan hâli… (Haber: Derya Doğan)
Gazze Şeridi’nde 471 gün sonra ateşkes sağlandı. Ancak bu anlaşmaya kadar geçen süreç, Filistinliler için adeta kıyamet sahneleri yarattı.
Gazze’deki savaş 15 aydan uzun bir süre önce Filistinli direniş grubu Hamas’ın İsrailli topluluklara yönelik sürpriz saldırısıyla başladı.
İsrailli yetkililere göre 7 Ekim 2023’teki saldırıda 815’i sivil olmak üzere 1195 kişi hayatını kaybetti.Bu saldırının ardından İsrail’in Uluslararası Adalet Divanı’nda soykırımla suçlanmasına yol açan Gazze Şeridi’ne yönelik işgali başladı.
Gazze’deki sağlık yetkililerine göre bu işgal, en az 46 bin 913 Filistinlinin hayatına mal oldu. İsrail ordusuna göre 405 İsrail askeri de Gazze’de öldü.
110 bin 265 Filistinlinin ise yaralandığı bildirildi; yani savaşın başlamasından bu yana her 14 Filistinli’den biri öldü ya da yaralandı.Bu rakamlar siviller ve savaşçılar arasında ayrım yapmıyor ancak rapor edilen ölümlerin sadece yüzde 41’i askerlik çağındaki erkeklerden oluşuyor; geri kalanlar ise kadınlar, çocuklar ve yaşlılar.
Sağlık Bakanlığı, Gazze’de 1410 ailenin “tamamen yok olduğunu” ve 3 bin 463 ailenin de hayatta kalan tek bir üyesi kaldığını açıkladı.
Yetkililer 35 bin 55 çocuğun ebeveynlerini kaybettiğini söylüyor.7 Ekim saldırısında ayrıca Hamas ve diğer direniş grupları 251 kişiyi rehine olarak Gazze Şeridi’ne geri götürdü.
Kasım 2023’te yapılan kısa bir ateşkesle yüzlerce Filistinli mahkûm karşılığında bu rehinelerden 105’i serbest bırakıldı.
İsrail, Hamas’ın 94 İsrailliyi rehin tutmaya devam ettiğini, ancak bunlardan 34’ünün öldüğünün sanıldığını söylüyor.
Ateşkes anlaşması, İsrail’in elindeki yaklaşık 2 bin Filistinli mahkûm karşılığında Hamas’ın ilk aşamada 33 rehineyi serbest bırakmasını öngörüyor.Teyit edilen kayıplara ek olarak, binlerce insanın enkaz altında kalmasından korkuluyor.
Molozları kaldırmak ve betonun altında kalanları kurtarmak için çok az araç gerece sahip olan gönüllüler ve Filistin Sivil Savunma çalışanları çıplak ellerine güveniyor.
Enkaz altında kaç kişinin öldüğünü bilmenin bir yolu yok.Öte yandan Filistin Çevre Kalite Kurumu’na göre Gazze’ye tahmini olarak 85 bin ton patlayıcı atıldı.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’na göre uzmanlar, bombardımandan geriye kalan ve toplamda 42 milyon tondan fazla olan enkazı temizlemenin 10 yıldan fazla sürebileceğini tahmin ediyor.
Enkazı temizleme çalışmalarının yanı sıra patlamamış bombalarla uğraşma riski de var.Gazze’de, saldırılardan önce yaklaşık 2.3 milyon Filistinli vardı.
Nüfusun yüzde 90 kadarı bombardımanlar nedeniyle yerinden edildi.
Birleşmiş Milletler sağlık sisteminin, yol ağının ve diğer hayati altyapının ağır hasar gördüğünü söylüyor.
Yeniden inşa sürecinin ise en az birkaç yıl alacapı belirtiliyor.Uluslararası Ceza Mahkemesi’ni kuran Roma Statüsü uyarınca, silahlı çatışma sırasında bir halkı kasıtlı olarak aç bırakmak savaş suçu olarak tanımlanıyor.
Birçok uluslararası rapor, İsrail’in Gazze’de açlık çeken insanlara sistematik olarak yardım ve su vermediğini ortaya koydu.
Ocak ayında Birleşmiş Milletler insani yardım kuruluşu Gazze’ye yardım ulaştırma çabalarının “kırılma noktasında” olduğunu belirtti.
İsrail’in yardım teslimatlarını kısıtlaması ve yardım çalışanlarına saldırılar düzenlemesi, açlık çeken ve dışarıdan gelecek yardıma muhtaç bir halk yarattı.Gazze’deki Filistinliler kış koşullarına uygun olmayan barınaklarda yaşam mücadelesi verirken en az sekiz bebek de hipotermi nedeniyle hayatını kaybetti.
Gazze’de yaklaşık 1,9 milyon insan ülke içinde yerinden edilmiş durumda ve bunların yaklaşık yüzde 80’i yeterli giysi ya da soğuktan korunma olmadan derme çatma barınaklarda yaşıyor.
BM kuruluşları yaklaşık yarım milyon kişinin sele maruz kalan bölgelerde olduğunu tahmin ediyor.
Gazze’deki yetkililer, Gazze Şeridi’nde barınak olarak kullanılan 135 bin çadırdan yaklaşık 110 bininin yıprandığını ve kullanıma uygun olmadığını söyledi.